Afgelopen zomer is mijn moeder doodgegaan. Omdat ze al een tijd ziek was, hadden we tijd om haar wensen te bespreken. Zo vertelde ze dat ze mijn ex graag op de rouwkaart wilde hebben. “Hij is de vader van mijn kleinkinderen.” Hoewel we al ruim tien jaar uit elkaar zijn, speelt mijn ex nog steeds een rol in haar leven. Hij heeft haar reservesleutels, hij doet regelmatig boodschappen en in die laatste maanden kookt hij wekelijks voor haar.
Advertentie en rouwkaart
Natuurlijk ken ik het grondbeginsel ‘Iedereen hoort erbij’. Dat grondbeginsel geldt speciaal voor exen. Ik citeer: “Een systemische wet is dat niets zo aanwezig is als datgene wat er niet mag zijn. Het niet over de ex willen hebben, geeft de ex juist een enorm podium. De zogenoemde roze olifant in de kamer. Ook al doen mensen in het echte leven soms hard hun best om dit niet zo te laten zijn.”
Ik besluit dus om mijn moeders wens te respecteren en mijn ex in de advertentie en op de rouwkaart te zetten, ondanks de emotie die het bij mij oproept. Bovendien is dat niet het enige. Het valt me steeds op hoeveel er vanzelfsprekend is voor het kerngezin van mijn zus, terwijl het samengesteld gezin steeds reden is voor ongemak. Ongemak en emotie als onderdeel van het hele proces. Het zit in elke stap, in elke overweging.
Bij de begrafenis
Nog wat voorbeelden: “Waar staan de kinderen van mijn ex en mij dan op die rouwkaart? Waar staat mijn stiefzoon? Klopt dat met de plaats van de andere kleinkinderen?” De bloedband maakt keuzes vanzelfsprekend. Als die bloedband er niet is, moet je overwegen en keuzes maken, terwijl alles eigenlijk schuurt. Het ligt gevoelig en tegelijkertijd ligt de druk hoog; er moet immers méér besloten worden.
Ook bij de begrafenis valt me dat op. Mijn zwager, partner en zoon zijn dragers van de kist. De rest van onze gezinnen loopt daar als vanzelfsprekend achteraan. Maar mijn stiefzoon is daar niet bij, opeens ben ik hem kwijt. Het is eigenlijk logisch dat hij mij niet opzoekt – die plaats heb ik niet in zijn leven. Gelukkig staat hij bij de ouders van mijn partner, zijn oma en opa, maar we hebben dit moment niet voorzien. Ook lopen naar het graf gaat in een samengesteld gezin niet vanzelf.
Moeder
Een ouder die doodgaat: dat betekent veel regelwerk. Het is een heftige tijd, met veel emoties. Het lijkt in die zin ook op de tijd van de scheiding zelf. Een tijd waarin gevoelens open en bloot liggen. De wond is vers en gaat zo gemakkelijk weer open. Toch ben ik achteraf blij dat mijn ex op de rouwkaart staat. Ik sprak hem enige weken geleden en hij zei haar te missen. “Ze was als een moeder voor me.” Ook hij had een dierbaar mens verloren, net als ik.
Persoonlijke tips
Gewoonlijk besluit ik met tips, maar ik kan nu alleen opschrijven wat mij geholpen heeft, wetend dat dat een heel persoonlijk lijstje is:
- Hoor uit de mond van je eigen ouders wat ze belangrijk vinden rondom hun dood.
- Besef dat het samengesteld gezin extra denkwerk vergt en investeer daarin.
- Zorg goed voor jezelf en probeer ook compassie te hebben met de mensen om je heen. Zij vinden het net zo lastig en ongemakkelijk als jij.
Marjolein van der Linden
Gelicenseerd Stiefgoedcoach
Recente reacties